Tuesday 3 September 2019

उघड्या डोळ्यांनी केलेली साधना

गुलजार साहेबची  पुस्तकां विषयी  "किताबें झाँकती हैं बंद आलमारी के शीशों से" ही एक सुंदर कविता आहे. त्यामध्ये पुस्तकां मुळे  नाती कशी बनतात ह्याचं वर्णन आहे. पुस्तकं देण्या घेण्याने नाती निर्माण होतात. अश्याच नात्यांचा , प्रेमाचा अनुभव नुकताच घेतला. पुस्तकं आपलं जीवन घडवतात , सुमृद्ध करतात , अर्थ देऊन जीवन अर्थपूर्ण करण्यात साह्यभूत होत असतात. आणि पुस्तकं देणारे हात !! ते देतात आकार , दिशा आणि व्हिजन.
अनेक  जेष्ठ श्रेष्ठ सहृदयी मित्रांनी  छान  पुस्तकांशी दुर्मिळ योग जुळवून आणला  .






 त्यातील एक  पुस्तक "तिसरा नेत्र "  श्री शुभ विलास दास यांच्या Open Eyed Meditation  (उघड्या डोळ्यांनी केलेली साधना ) या मूळ पुस्तकाचं भाषांतर आपल्या जीवनातील दैनंदिनी घटनांचा रामायण आणि  महाभारतातील  शिकवणीद्वारे धुंडाळलेला अर्थ.

साधना, चिंतन म्हणजे अंतर्चक्षूंनी पाहिलेलं सत्य, म्हणून " तिसरा नेत्र ".


 


















दैनंदिन व्यवहारात आपण कसं वागायला पाहिजे, काय दक्षता घ्यायला हवी. हे रामायण महाभारतातील छोट्या छोट्या उदाहरणांनी समजून सांगितले अहे. 
सद्यस्थितीतील   संपर्कक्षेत्रांच्या बाहेर जाण्याच्या भीतीवर एक प्रकरण आहे. लेखक  म्हणतात लोक आजकाल फेसबुक ,ट्विटर ,व्हाट्सअँप , मोबाईल इत्यादींद्वारे सतत कनेक्टेड , ऑनलाईन राहण्याचा प्रयत्न करीत असतात. थोडावेळ मोबाईल पहिला नाही तर  चुटपुट लागते. मला सर्व विसरल्याची भीती सतावत राहते. लोकांना चोवीस तास संपर्कक्षेत्रात राहण्याचा नाद जडला आहे. तथापि व्यक्तिगत प्रगतीसाठी एकांताची आवश्यकता असते. हे प्रभू रामाचं उदाहरण देऊन सांगतात.
 नेतृत्वाची कला , उपाधिरहित नेतृत्व , चिर नेतृत्व, अनिश्चितता आणि नेतृत्व इत्यादी प्रकरणातून नेतृत्व गुणा विषयी प्रतिपादन करतात. एका ठिकाणी म्हणतात.  " ज्यावेळी  नेता , लोकांनुसार किंवा  परिस्थितीनुसार   आपल्यात  बदल घडवून आणत नाही त्यावेळी ते नेतृत्व करण्यामध्ये आणि भावी नेते निर्माण करण्यामध्ये अपयशी ठरते."

नातेसंबंध , मैत्री या विषयावर संबंधांचा योग , खरे प्रेम , चिरकाल मैत्री मैत्रिसूत्र , आवडते नावडते इत्यादी प्रकरणे आहेत.
 प्रेमाचे खरे स्वरूप म्हणजे  आपल्या इच्छा , आकांक्षा  एषोआराम यांचा त्याग करण्याची मनोवृत्ती.
 

आपल्या रोजच्या व्यवहारातील शंका , चांगलं काय वाईट काय या विषयी द्विधा असे अनेक विषय ह्या पुस्तकात हाताळले आहेत. जगणं अधिक प्रगल्भ करण्यास मदत करेल असं पुस्तक. 

No comments:

Post a Comment